Ενα νέο δίκτυο κατασκόπων της «διπλανής πόρτας», τους οποίους στρατολογεί η ρωσική μυστική υπηρεσία GRU – μέσω κυρίως ατόμων με ποινική δράση – ανακάλυψαν οι ελληνικές αλλά και οι ξένες μυστικές υπηρεσίες, μετά τη σύλληψη, σε γιαπί πολυκατοικίας, στην Αλεξανδρούπολη ενός 59χρονου γεωργιανού ελαιοχρωματιστή που φωτογράφιζε παράνομα τη μεταφορά νατοϊκού στρατιωτικού εξοπλισμού στη συγκεκριμένη περιοχή.
Οπως φαίνεται μάλιστα πρόκειται για την πιο σημαντική υπόθεση κατασκοπείας που αναδείχθηκε τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, η οποία αποκάλυψε μια συγκροτημένη, ενεργή όσο και μεθοδική παρακολούθηση των κινήσεων των ξένων δυνάμεων που κινούνται μέσω του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης και όχι μόνο.
Καθοριστικό ρόλο μάλιστα εδώ, στις καταγραφές και στη συλλογή στοιχείων, έπαιζε ο ανθρώπινος παράγοντας και όχι τα δορυφορικά δεδομένα, όπως συμβαίνει συνήθως. Για όλα αυτά, στελέχη της λεωφόρου Κατεχάκη επισημαίνουν στο «Βήμα» ότι μέχρι σήμερα είχαν συλληφθεί 3-4 κατάσκοποι που δρούσαν κυρίως για λογαριασμό της Τουρκίας, με την κατασκοπευτική δραστηριότητά τους να θεωρείται όμως περιορισμένου βεληνεκούς.
Οι ίδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες αναφέρουν ότι η υπόθεση του ελαιοχρωματιστή στον Εβρο έχει ομοιότητες με εκείνη του εντοπισμού της δράσης, την άνοιξη του 2023, της 37χρονης ρωσίδας κατασκόπου «Ιριδας Σ» που έμενε από το 2018 στη χώρα μας και εργαζόταν ως φωτογράφος, ενώ ήταν ιδιοκτήτρια καταστήματος με είδη χειροτεχνίας στο Παγκράτι. Σε εκείνη την περίπτωση ο ρόλος της είχε αποκαλυφθεί μετά τη σύλληψη, τον Δεκέμβριο του 2022, κοντά στην πόλη Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας, ενός ζευγαριού ρώσων πρακτόρων. Η εξέλιξη εκείνη οδήγησε στην αποκάλυψη μεγάλου τμήματος του δικτύου πρακτόρων του ρωσικού καθεστώτος με το ψευδώνυμο «Παράνομοι».
Κάτι αντίστοιχο φαίνεται να συμβαίνει και σήμερα, καθώς η δράση του 59χρονου στη Θράκη ανακαλύφθηκε μετά τη σύλληψη στη Λιθουανία ενός αλλοδαπού από την πρώην Σοβιετική Ενωση, ο οποίος είχε λάβει ελληνική ταυτότητα (με τα στοιχεία Βικέντιος Τ.) από το αστυνομικό τμήμα Ευόσμου και είχε κατηγορηθεί παλαιότερα για κλοπές και διαρρήξεις στη συμπρωτεύουσα. Επίσης, φαίνεται ότι ήταν μέλος κυκλώματος διακίνησης όπλων και ναρκωτικών σε βαλκανικές χώρες.
Το συγκεκριμένο άτομο, που λειτούργησε ως «στρατολόγος» του 59χρονου ελαιοχρωματιστή, φαίνεται να είχε συνεργασθεί την τελευταία τριετία με την GRU, την υπηρεσία δηλαδή στρατιωτικών πληροφοριών εξωτερικού του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας, η οποία παράλληλα διατηρεί τις δικές της μονάδες ειδικών δυνάμεων. Τα μέλη τους δραστηριοποιούνται σε τουλάχιστον 30 χώρες στην Ευρώπη – και όχι μόνο.
Σχέδιο δολοφονίας
Ο «στρατολόγος», ομοεθνής του 59χρονου, φέρεται σύμφωνα με την ΕΥΠ να προχωρούσε σε δολιοφθορές νατοϊκών εγκαταστάσεων σε βαλκανικές χώρες. Τον περασμένο Φεβρουάριο είχε ταξιδέψει στη Λιθουανία όπου και συνελήφθη προ μερικών εβδομάδων για σχέδιο δολοφονίας ρώσου αντιφρονούντα. Κι έτσι, μέσω της ανάλυσης των επικοινωνιών του – όπως συνέβη μέσω Σλοβενίας με τη ρωσίδα κατάσκοπο στο Παγκράτι – προσδιορίστηκε και η δραστηριότητα του 59χρονου συνεργάτη του στον Εβρο, όπως πιθανόν και με άλλα άτομα στη χώρα μας. Η ύποπτη δράση του ανακαλύφθηκε από τις ελληνικές υπηρεσίες μετά τον εντοπισμό συναντήσεων που είχε στη Βόρεια Ελλάδα με άτομα ρωσικής καταγωγής που θεωρούνται ότι συμμετείχαν σε δίκτυα κατασκοπείας.
Στο επίκεντρο των ερευνών των Αρχών τώρα τοποθετείται το συνολικό δίκτυο των επαφών του στην Ελλάδα και το αν είχε συνεργάτες. Πάντως, αναλυτές της δράσης των ρώσων κατασκόπων σημειώνουν ότι η «Ιριδα Σ» – που έσπευσε το 2023 να εξαφανισθεί μετά τη σύλληψη των «Παρανόμων» συνεργατών της στη Σλοβενία – όταν ήλθε στη χώρα μας συνεργαζόταν ήδη με τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες κι ήταν μία «εν υπνώσει» πράκτορας που, όπως φαίνεται, δεν είχε συγκροτημένο έργο κατασκοπείας στη χώρα μας.
Αντιθέτως, ο 59χρονος που συνελήφθη προ μερικών ημερών στον Εβρο έμενε τα τελευταία 30 χρόνια στην Ελλάδα και φαίνεται να είχε ενταχθεί στο ρωσικό δίκτυο κατασκοπείας τους τελευταίους 6-7 μήνες. Στα σχετικά πληροφοριακά δελτία που συντάχθηκαν για την περίπτωσή του σημειώνεται ότι προχωρούσε σε συστηματική καταγραφή των στρατιωτικών εγκαταστάσεων – κυρίως τον περασμένο Φεβρουάριο – και ότι έστελνε τα σχετικά δεδομένα στον Βικέντιο Τ. μέσω «WhatsApp». Στη διάρκεια των ερευνών θα ελεγχθούν και τρία κινητά, όπως και τηλεφωνητής που βρέθηκε στο σπίτι του. Ο ίδιος δε αναφέρει ότι προχωρούσε σε αυτές τις ενέργειες αφιλοκερδώς λόγω της αγάπης του για τη Ρωσία.
Αναφέρεται, τέλος, ότι αυτή η ενεργοποίηση ανθρώπων υπεράνω υποψίας μέσω ατόμων με ποινική δραστηριότητα έχει παρουσιαστεί τα τελευταία χρόνια και σε αραβικά «στρατιωτικά» δίκτυα – κυρίως από το Ιράν – που στοχεύουν κυρίως ισραηλινούς στόχους.
Ενδιαφέρον, επίσης, έχει το γεγονός ότι οι στρατολόγοι προσεγγίζουν ομογενείς με δεσμούς με τη Ρωσία ή άλλες χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, οι οποίοι κατοικούν στη Βόρεια Ελλάδα και έχουν πολιτογραφηθεί Ελληνες.
Ενα ιδιότυπο μείγμα
Στον Βορρά της χώρας υπάρχει ένα ιδιότυπο μείγμα πληθυσμού ντόπιων και προσφύγων, ορθοδόξων και παλαιοημερολογητών, τα μοναστήρια παίζουν μεγαλύτερο ρόλο από ό,τι σε άλλες περιοχές και ορισμένα από αυτά για κάποια χρόνια, μέχρι το 2018, είχαν γίνει κέντρα θρησκευτικού τουρισμού για τους ρώσους πιστούς αλλά και μοχλοί προπαγάνδας για τη ρωσική κυβέρνηση.
Το 2018 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ απέλασε δύο ρώσους διπλωμάτες, αφήνοντας να διαρρεύσουν υποψίες για απόπειρα αλίευσης και διακίνησης πληροφοριών και χρηματισμού κρατικών λειτουργών και παραγόντων της αυτοδιοίκησης προκειμένου να αντιταχθούν στη Συμφωνία των Πρεσπών. Παρότι από τότε άλλαξαν πολλά, φαίνεται ότι το ρωσικό ενδιαφέρον για την περιοχή και ειδικά για την Αλεξανδρούπολη παραμένει ενεργό.
